Σπουδές Μόδας στην Ελλάδα: υπάρχουν ακαδημαϊκές επιλογές;
Η επικρατούσα άποψη μετά από μια γρήγορη αναζήτηση.
Η μόδα είναι πολλά περισσότερα από ρούχα. Είναι πολιτισμός, κοινωνική ταυτότητα και ένα ισχυρό εργαλείο αφήγησης. Αλλά αν θέλεις να τη σπουδάσεις σε πανεπιστημιακό επίπεδο στην Ελλάδα, οι επιλογές σου είναι περιορισμένες. Ποιες είναι οι ακαδημαϊκές διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσει κάποιο άτομο στη χώρα μας;
🎓 Οι Ακαδημαϊκές Επιλογές Σήμερα
Αν ψάχνεις πανεπιστημιακά προγράμματα μόδας στην Ελλάδα, υπάρχουν μόνο δύο κρατικά ακαδημαϊκά ιδρύματα που προσφέρουν σχετικές σπουδές:
🏛 Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (IHU) – Κιλκίς
📌 Τμήμα Δημιουργικού Σχεδιασμού & Ένδυσης
Το μοναδικό πανεπιστημιακό τμήμα αποκλειστικά για μόδα στη χώρα
Διδάσκει fashion design, τεχνολογία υφασμάτων και βιομηχανική παραγωγή
Έρευνα σε: Ψηφιακή μόδα, βιώσιμα υλικά, καινοτόμα υφάσματα
🏛 Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (AUEB)
📌 Προγράμματα σχετικά με τη βιώσιμη μόδα
📌 Πρόγραμμα κατάρτισης σε μάρκετινγκ και εμπόριο μόδας
Δεν υπάρχει αυτόνομο fashion τμήμα, αλλά γίνεται έρευνα στη βιωσιμότητα & επιχειρηματικότητα στη μόδα
Εστιάζει στη βιώσιμη ανάπτυξη, την ηθική παραγωγή και την κυκλική οικονομία στον χώρο της μόδας
🏫 Ιδιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα & Κολλέγια
Αν θέλεις να σπουδάσεις μόδα στην Ελλάδα, εκτός από τα δημόσια πανεπιστήμια, μπορείς να βρεις προγράμματα σε ιδιωτικά ιδρύματα.
👗 Ιδιωτικά Κολλέγια & Σχολές Μόδας
📌 AKTO – Art & Design College
Προσφέρει Bachelor και Master σε συνεργασία με το Middlesex University (UK)
Ειδικότητες: Fashion Design, Fashion Styling, Visual Merchandising
📌 Veloudakis Fashion School
Εστιασμένο στη δημιουργία μόδας και την υψηλή ραπτική
Προγράμματα: Fashion Design, Pattern Making, Draping
📌 Pansik Fashion School
Προσφέρει προγράμματα στη μόδα με έμφαση στον σχεδιασμό και το fashion business
Εξειδικεύσεις: Styling, Fashion Management, Digital Fashion
📌 Mediterranean College
Προσφέρει Bachelor in Fashion Design & Communication σε συνεργασία με το University of Derby (UK)
Πρόγραμμα: Συνδυάζει τη δημιουργία μόδας και την επικοινωνία της, έμφαση στο marketing και τις θεμελιώδεις αρχές design.
Τα ιδιωτικά κολλέγια και σχολές μόδας προσφέρουν περισσότερες επιλογές, με προγράμματα που συνεργάζονται με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ωστόσο, δεν είναι αναγνωρισμένα ως ισότιμα με τα δημόσια πανεπιστήμια στην Ελλάδα.
💭 Τι Λείπει από τις Ακαδημαϊκές Σπουδές Μόδας στην Ελλάδα;
Παρά τις προσπάθειες που γίνονται, οι σπουδές μόδας στη χώρα μας παραμένουν περιορισμένες. Αυτά που λείπουν:
Fashion Studies ως αυτόνομος κλάδος.
Έρευνα σε ιστορία, κοινωνιολογία, κριτική μόδας και βιωσιμότητα.
Ισχυρότερες συνδέσεις με τη διεθνή σκηνή της μόδας.
✨ Η Δική Μου Ιστορία
Όταν άρχισα να ερευνώ τη μόδα, έψαχνα ακαδημαϊκές επιλογές στην Ελλάδα. Βρήκα μόνο περιορισμένες επιλογές – και σίγουρα όχι αυτό που φανταζόμουν. Δεν υπήρχε τότε ακαδημαϊκό πρόγραμμα οπότε επέλεξα ένα εξ αποστάσεως στο UniMarconi. Aναγκάστηκα να χτίσω τη γνώση μου μέσα από… άλλους δρόμους.
🎤 Κι έτσι γεννήθηκαν τα σεμινάρια και το Class στο fasfem.
Αν η μόδα είναι πολιτισμός, τότε γιατί δεν έχει τη θέση που της αξίζει στην εκπαίδευση;
🇬🇷 Η ακαδημαϊκή μόδα στην Ελλάδα είναι στα πρώτα της βήματα.
💬 Εσύ τι πιστεύεις; Θα σπούδαζες μόδα στην Ελλάδα ή… θα έφευγες για το εξωτερικό;
notoday&fasfem ring
Υπάρχει εκείνη η στιγμή πάντα. Είχες μια ιδέα, ένα πλάνο, ένα όνειρο. Έχεις ξεκινήσει να πραγματοποιείς, είτε πρακτικά είτε στη φαντασία σου. Μικρή η διαφορά τελικά. Αυτό που συμβαίνει τώρα όμως είναι ότι δυσκολεύεσαι, δε θες άλλο ανταγωνισμό, έχεις εκείνη τη θηλυκή πλευρά που είναι μαλακή σα ζυμαράκι, γεμάτη συναίσθημα, μυστηριώδης, δημιουργική. Δε θέλει να βγει εκεί έξω να τη σφυροκοπούν, να την αμφισβητούν, να σιωπούν τη φωνή της. Ξανά.
Κατανοητό από τη μια. Από την άλλη όμως ..μήπως ξεχνάς κάτι; Αυτή σου η πλευρά, που νιώθεις πως σε φέρνει πίσω, πως δε σε βοηθά να τα καταφέρεις στον σκληρό αυτό κόσμο, αυτή είναι η δύναμη σου. Ελατότητα. Ναι την έχεις. Θυμήσου πόσα πέρασες. Ποσές φορές σου είπαν να τα παρατήσεις, δεν έχει χώρο για σένα εδώ, η ευαισθησία σου είναι μειονέκτημα, η φροντίδα που βάζεις σε όλα υπερβολική, οι ιδέες σου ουτοπικές. Όμως έφτασες ως εδώ. Λυγίζεις μα δε σπας. Απλά αλλάζεις σχήμα, αποκτάς χαράγματα, η μορφή σου γυαλίζει κι ομορφαίνει ενώ η ουσία σου παραμένει η ίδια. Μασίφ.
Είσαι σαν ένα κόσμημα.
Εμείς, η Μαρία και η Ιωάννα, το ξέρουμε καλά αυτό. Σε γνωρίζουμε καλά. Θέλουμε να μην ξεχνάς, να μην ξεχνάμε. Γι αυτό πήραμε ένα κομμάτι ασήμι, η Μαρία με τα εργαλεία της και η Ιωάννα με τους συμβολισμούς της και σου φτιάξαμε ένα δαχτυλίδι. Να το φοράς στο μικρό σου δάχτυλο πάντα, να έχει πάνω του το σύμβολο της θηλυκής σου δύναμης, να είναι από μασίφ ασήμι, γερό μα κι εύπλαστο.
Να το κοιτάς και να θυμάσαι. Ότι είμαστε μαζί σε όλο αυτό.
Συνέχισε τώρα …το ‘χεις!
Το δαχτυλίδι notoday&fasfem δημιουργήθηκε σαν ένα τραγούδι αγάπης προς τη θηλυκότητα και με την πεποίθηση πως δικαιωματικά της ανήκει μια ισότιμη θέση στον κόσμο. Οπότε μέρος των εσόδων από τα χρήματα που θα διαθέσεις γι αυτό θα τα δωρίσουμε ως ενίσχυση στη δραστηριότητα του κέντρου Διοτίμα.
* Δωρίζοντας στο κέντρο Διοτίμα προσφέρουμε τη βοήθεια μας σε γυναίκες και θηλυκότητες οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση σε απαραίτητες οικονομικές και κοινωνικές παροχές ώστε να ζουν μια ζωή απαλλαγμένη από την έμφυλη βία.
** Μπορείς να βρεις το δαχτυλίδι στο notodaystudio.
Sex and the Female
Θυμάστε αυτό το επεισόδιο στον πρώτο κύκλο του Sex Education στο οποίο η Maeve αποφάσισε να κάνει έκτρωση; Το νέο κορίτσι ήταν έγκυος αλλά χωρίς καμία σιγουριά για το πώς ένιωθε για τον φίλο της ούτε για το αν ήθελε να γίνει μητέρα στη ζωή της. Όντας τραυματισμένο παιδί μητέρας εθισμένης στις ουσίες, η Maeve παρόλα τα χαρίσματά της είχε έρθει αντιμέτωπη με πολλά δύσκολα πολύ μικρή. Την παρακολουθούμε λοιπόν να βρίσκει τη φροντίδα και το νοιάξιμο που είχε τόσο στερηθεί σε μια κλινική εκτρώσεων….
Σε περίπτωση που αναρωτιέστε τι στο καλό είναι μια κλινική εκτρώσεων και πότε ξεκίνησαν να υπάρχουν (εγώ πάντως αναρωτήθηκα καθώς στην Ελλάδα δε συνηθίζεται αυτός ο όρος) : οι κλινικές εκτρώσεων δεν είναι εγκαταστάσεις που έχουν ιδρυθεί προσφάτως, κάθε άλλο. Οι πρώτες, και μάλιστα κινητές, μονάδες αυτής της μορφής ιδρύθηκαν από τη Marie Stopes, μια αμφιλεγόμενη μα και επιδραστική προσωπικότητα η οποία ευθύνεται και για τη δημιουργία του κινήματος ελέγχου των γεννήσεων στη Μ. Βρετανία. Η Stopes είχε εκδόσει το βιβλίο Married Love το 1918, ένα από τα πρώτα βιβλία που τόλμησαν να θίξουν το συσχετισμό του σεξ με τη σεξουαλική απόλαυση ανοιχτά, εκτός δηλαδή της θεώρησης της τεκνοποίησης ως αποκλειστικό λόγο για να κάνει κάποιος σεξ. Το βιβλίο ήταν φυσικά καταδικαστέο από τους επαγγελματίες στο χώρο της ιατρικής αλλά αγαπήθηκε πολύ από το κοινό της εποχής.
Βλέπετε τότε οι γυναίκες δεν είχαν κανένα δικαίωμα να επιλέξουν αν ήθελαν ή όχι να τεκνοποιήσουν. Το δε δικαίωμα στη σεξουαλική απόλαυση ακουγόταν, στην καλύτερη περίπτωση, ως κακόγουστο αστείο. Ακόμη και για τις φεμινίστριες της εποχής, οι οποίες υποστήριζαν ότι αν είχε κάποιο δικαίωμα η σύζυγος αυτό ήταν να αρνείται τις σεξουαλικές απαιτήσεις του συζύγου της ώστε να αποφύγει άλλη μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Η αντισύλληψη βεβαίως και υπήρχε αλλά ήταν μια επιλογή που καταδίκαζε η εκκλησία και αποδοκίμαζε η κοινωνία της εποχής γενικότερα. Οι μέθοδοι περιλάμβαναν κολπικά σφουγγαράκια μουλιασμένα στην κινίνη, κολπικές πλύσεις με στυπτηρία και διάφορες θήκες. Καταλαβαίνετε πως το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν οι περισσότερες γυναίκες να βρίσκονται σχεδόν πάντα σε εγκυμοσύνη ή με ένα μωρό κρεμασμένο στο στήθος τους.
Η Margaret Sanger είχε βιώσει την άσχημη έκβαση αυτής της πραγματικότητας καθώς η μητέρα της είχε πεθάνει στην ηλικία των 49 ετών καταβεβλημένη από 18 εγκυμοσύνες. Ως επαγγελματίας νοσηλεύτρια επίσης, είχε παρακολουθήσει από κοντά τις επιπτώσεις που είχαν οι πολλαπλές εγκυμοσύνες στις φτωχές γυναίκες. Αποφάσισε λοιπόν να δράσει. Μετά από πολλές προσπάθειες η Margaret εγκαινίασε το 1916 την πρώτη κλινική αντισύλληψης της Αμερικής στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπου προώθησαν μάλιστα και μια νέα ανακάλυψη: το διάφραγμα. Αντιλαμβάνεστε πως ένα τέτοιο εγχείρημα ήταν εξαιρετικά παράτολμο για την εποχή, και φυσικά παράνομο! Η κλινική έκλεισε 9 μόλις μέρες μετά το άνοιγμα της για το κοινό και η Sanger οδηγήθηκε στη φυλακή. Μέσα της όμως πρέπει να χαμογελούσε με ευχαρίστηση. Η δημοσιότητα που πήρε έτσι το θέμα πυροδότησε την αρχή του κινήματος για τον έλεγχο των γεννήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες…
Μια γυναίκα η οποία δεν έχει τον έλεγχο του σώματός της δε μπορεί να λέγεται ελεύθερη.
Margaret Sanger
Η Sanger φυσικά ήταν άνθρωπος μιας εποχής πολύ διαφορετικής από τη σημερινή. Yποστήριζε με σθένος την αντισύλληψη - η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου αυτού εντοπίζεται στο ριζοσπαστικό φεμινιστικό περιοδικό‘The Woman Rebel’ στο οποίο ήταν εκδότρια και αρχισυντάκτρια - καταδίκαζε όμως την έκτρωση. Πίστευε πως ήταν μια επικίνδυνη διαδικασία η οποία έπρεπε οπωσδήποτε να αποφευχθεί με τη σωστή χρήση κατάλληλων μεθόδων αντισύλληψης.
Η βιογραφία της Margaret Sanger σε μορφή υπέροχου comic
από τον
Peter Bagge
Εδώ βέβαια πρέπει να αναφέρω κάτι αρκετά σύνθετο. Τόσο η Sanger όσο και η Stopes κατηγορήθηκαν για αντιλήψεις και δραστηριότητα ευγονικής. Και μόνο η λέξη μας προκαλεί απέχθεια, το καταλαβαίνω. Αλλά πριν σπεύσουμε να καταδικάσουμε ένα πρόσωπο για τη δραστηριότητα του θα πρέπει ίσως να αναλογιστούμε και το πλαίσιο της εποχής στην οποία δρα. Και δυστυχώς η ενασχόληση με την ευγονική ήταν μια συνιθισμένη συμπεριφορά ανάμεσα στους διανοούμενους της εποχής…
Κανείς όμως δε μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι η δουλειά τους γύρω από την αντισύλληψη ήταν πρωτοποριακή και ωφέλιμη. Άνοιξαν οι δρόμοι για τους αγώνες υπέρ του δικαιώματος στην αντισύλληψη και την έκτρωση οι οποίοι αναθερμάνθηκαν τη δεκαετία του 1960 κι εξακολουθούν ως τις μέρες μας. Η Sanger συγκεκριμένα ίδρυσε τον οργανισμό Planned Parenthood που εξακολουθεί μέχρι σήμερα να προσφέρει φροντίδα στον τομέα της σεξουαλικής υγείας παγκοσμίως. Ο οργανισμός φυσικά αποποιήθηκε και γραπτώς τις όποιες ρατσιστικές αντιλήψεις εξέφραζε κάποτε η ιδρύτριά του…
Αφίσα από το Βρετανικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης σε θέματα υγείας το 1969
Είναι όμως η αντισύλληψη το μόνο που πρέπει να μας απασχολεί; Το μυαλό μου τρέχει ξανά στη Maeve. Σε μια νέα κοπέλα δηλαδή που έμεινε κατά λάθος έγκυος. Όπου η αντισύλληψη τελικά δε λειτούργησε όπως αναμενόταν. Πόσες γυναίκες καθημερινά έρχονται αντιμέτωπες με μια τέτοια δοκιμασία; Το να είσαι μητέρα περιλαμβάνει πολλά, πολλά πράγματα. Κι ένα από αυτά είναι ότι δε γίνεται να μην είσαι πια. Δε γυρίζεις πίσω στην κατάσταση που βρισκόσουν πριν από τη μητρότητα. Πρόκειται για μια επιλογή που μένει πλάι σου σε όλη την υπόλοιπη ζωή σου. Θα έπρεπε τουλάχιστον να σου δίνεται η δυνατότητα να καταλάβεις και να αναλογιστείς πριν αποφασίσεις για κάτι τόσο σημαντικό και αμετάκλητο, έτσι δεν είναι;
Οι άνθρωποι που έχουν μήτρες βρίσκονται σε τόσο διαφορετική θέση σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν. Στο βιβλίο Constitutio Criminalis Carolina, το πρώτο βιβλίο Γερμανικού Ποινικού Δικαίου που γράφτηκε το 1532, αναφέρεται ως θεσπισμένη τιμωρία για την έκτρωση ο πνιγμός. Ναι, καλά διαβάσατε. Οι γυναίκες που κατάφερναν να επιβιώσουν από την έκτρωση εκείνην την εποχή καταδικάζονταν σε πνιγμό. Μόνο οι γυναίκες φυσικά. Όχι οι άντρες σύντροφοί τους, των οποίων η ταυτότητα έμενε συνήθως καλά κρυμμένη. Γιατί; Γιατί το σώμα τους που δεν είναι ικανό για εγκυμοσύνη και γέννα τους έδινε αυτό το δικαίωμα. Τι γίνεται όμως με τα δικαιώματα των γυναικών;
Καθώς εξακολουθούμε να παρακολουθούμε γυναίκες να πεθαίνουν ή να τραυματίζονται σοβαρά από παράνομες επεμβάσεις, το θέμα των εκτρώσεων έχει εξελιχθεί ως ζήτημα τεράστιας σημασίας για το φεμινιστικό κίνημα. Η νομοθεσία γύρω από τις εκτρώσεις άλλαζε σταδιακά από το 1900 έως το 1970, δεκαετία στην οποία πραγματοποιήθηκαν οι πιο σημαντικές αλλαγές. Η υπόθεση που οδήγησε στη νομιμοποίηση της έκτρωσης σε ομοσπονδιακό επίπεδο στην Αμερική ήταν η Roe v. Wade το 1973. Αφορούσε τη Norma McCorvey, που είχε μείνει έγκυος στο τρίτο παιδί της το 1969. Η υπόθεσή της στοιχειοθετήθηκε από τις Linda Coffee and Sarah Weddington, δύο δικηγόρους που κατέθεσαν μήνυση εκ μέρους της υπό το ψευδώνυμο Jane Roe. Η υπόθεση έφτασε τελικά ως το Ανώτατο Δικαστήριο το οποίο αποφάσισε υπέρ της Roe κρίνοντας τους νόμους στο Texas ως αντισυνταγματικούς. Η έκτρωση εμπίπτει στις παραμέτρους του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα.
Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για την υπόθεση μπορείτε να κάνετε κλικ στα κουμπάκια παρακάτω:
Η έκτρωση νομιμοποιήθηκε κι εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών φυσικά. Το 1971 το Μανιφέστο των 343 έφερε τις υπογραφές 343 γυναικών που ομολογούσαν ότι είχαν κάνει παράνομα έκτρωση στη Γαλλία. Το κείμενο, γραμμένο από τη Simone de Beauvoir ήταν το ακόλουθο:
“Ένα εκατομμύριο γυναίκες κάνουν έκτρωση κάθε χρόνο στη Γαλλία. Καταδικασμένες στη μυστικότητα το κάνουν κάτω από επικίνδυνες συνθήκες παρόλο που η διαδικασία υπό ιατρική παρακολούθηση είναι σχετικά απλή. Φιμώνουμε λοιπόν εκατομμύρια γυναίκες. Δηλώνω ότι είμαι μια από αυτές. Δηλώνω ότι έχω κάνει έκτρωση. Έτσι όπως απαιτούμε ελέυθερη πρόσβαση στην αντισύλληψη, απαιτούμε και την ελευθερία να μπορούμε να κάνουμε έκτρωση.”
Οι γυναίκες εκείνες είχαν το σθένος να παραδεχτούν δημοσίως αυτό που είχε κρατηθεί μυστικό από πάντα. Και αυτή τους η πράξη είχε τεράστια επιρροή στα νομοθετήματα που θεσπίστηκαν στη συνέχεια. Τρία χρόνια μετά η πρώτη γυναίκα υπουργός της Γαλλικής κυβέρνησης, η Simone Veil, ανέλαβε το Υπουργείο Υγείας. Η Veil συνέταξε και προώθησε το νόμο Veil με τον οποίο αποποινικοποιούσε την έκτρωση που γινόταν κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Και αυτό παρά τις βίαιες αντιδράσεις από την ακροδεξιά.
Θα μοιραστώ μια καταδίκη των γυναικών, και λυπάμαι που αναγκάζομαι να το κάνω σε μια συνέλευση που απαρτίζεται αποκλειστικά από άνδρες:Καμία γυναίκα δεν κάνει έκτρωση ελαφρά τη καρδία.
Simone Veil
Όσον αφορά την Ελλάδα , οι αντιδράσεις ήταν ποικίλες και από μέτωπα διαφορετικής ιδεολογικής τοποθέτησης όταν τελικά ψηφίστηκε ο αντίστοιχος νόμος το 1986, 12 (!) χρόνια μετά. Την ημέρα της συζήτησης για το θέμα το ελληνικό Κοινοβούλιο είχε κατακλυστεί από εκπροσώπους του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος.
Άραγε να είχε περάσει από το μυαλό όλων αυτών των γυναικών που μάχονταν τότε υπέρ της αποποινικοποίησης των αμβλώσεων τι θα γινόταν αρκετά χρόνια μετά; Προσφάτως η υπόθεση Roe v. Wade ανατράπηκε…Με μια ιστορική απόφαση το ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών στις 24 Ιουνίου ουσιαστικά δήλωσε ότι το συνταγματικό δικαίωμα στην έκτρωση δεν υφίσταται.
Γράφοντας για την πλειοψηφία του δικαστηρίου, ο Justice Samuel Alito είπε ότι η απόφαση του 1973 πρέπει να ανατραπεί ως “εξωφρενικά λανθασμένη” με “εξαιρετικά αδύναμα” επιχειρήματα και τόσο “βλαπτικά” που ισοδυναμούσαν με “κακοποίηση της δικαστικής αρχής”.
Η απόφαση αυτή που κατά το μεγαλύτερο μέρος της είχε διαρρεύσει από τις αρχές Μαΐου, σημαίνει ότι το δικαίωμα στην έκτρωση θα πάψει να υφίσταται άμεσα σε παραπάνω από τις μισές πολιτείες, με μεγάλη πιθανότητα να ακολουθήσουν περισσότερες απαγορεύσεις μελλοντικά.
Τα νέα πολύ γρήγορα έκαναν το γύρο του κόσμου όπως είδαμε. Διαδηλώσεις οργανώθηκαν, τα πάνελ στις τηλεοπτικές συζητήσεις πήραν φωτιά, μελλοντολόγοι άρχισαν τις προβέψεις…Ακόμη και στην Ελλάδα που το δικαίωμα στην άμβλωση είναι προς το παρόν θεμελιωμένο νιώσαμε ένα περίεργο μούδιασμα. Ανησυχία. Θυμό.
Ας μιλήσω για τον εαυτό μου καλύτερα. Ναι, ανησύχησα ιδιαιτέρως. Και θύμωσα πολύ. Δεν ήξερα πώς να επεξαργαστώ τη δυστοπία που φαίνεται να έρχεται. Το μυαλό μου γέμισε με εικόνες κοριτσιών όπως η Maeve να προσπαθούν να διαχειριστούν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη σε μια χώρα που οι εκτρώσεις τιμωρούνται ως ποινικό αδίκημα. Εικόνες σα βγαλμένες από τους πίνακες της Paula Rego από τη σειρά Abortion pastels που έχουν πλημμυρίσει το διαδίκτυο τελευταία.
Αναζήτησα το τρίπτυχο κι έμεινα να το κοιτάζω για κάμποση ώρα. Τόση απόγνωση….Αυτές οι γυναίκες είναι τόσο δυνατές μα και τόσο συντετριμμένες. Κοιτούν το κενό. Είναι προφανές από όλα όσα τις περιτριγυρίζουν ότι οι επεμβάσεις που έχουν υποστεί δεν είναι ασφαλείς ούτε νόμιμες. Είναι όμως επίσης προφανές ότι αυτές οι γυναίκες δεν υποκύπτουν παθητικά στη μοίρα τους. Βιώνουν τον πόνο και τις συνέπειες της δικής τους απόφασης.
Μα τους άξιζε κάτι καλύτερο, έτσι δεν είναι; Τους άξιζε να μην είναι μόνες. Τους άξιζε κατάλληλη ιατρική φροντίδα. Τους άξιζε, να χρησιμοποιήσω εδώ τα λόγια της ίδιας της Paula Rego, να έχουν το δικαίωμα της επιλογής.
Το σώμα μια γυναίκας δεν της ανήκει τελικά. Ποτέ δεν της άνηκε. Η πατριαρχία και οι εκφάνσεις της έχουν εισχωρήσει στους τρόπους με τους οποίους υπάρχει το θηλυκό σώμα και προσπαθούν να το κυριαρχούν. Διαρκώς επανερχόμαστε στις ίδιες αντιλήψεις, στις ίδιες καταστάσεις που αυτές επιβάλουν. Προσπαθώ να φτάσω στη ρίζα αυτής της ανάγκης για κυριαρχία και καταπίεση. Μπορεί να είναι ο φόβος για το Άλλο; Αυτό που δεν είναι αρσενικό. Αυτό που έχει την φυσική ικανότητα να φέρνει νέα ζωή στον κόσμο. Αυτό που είναι πιο πολύπλοκο σεξουαλικά μα και τόσο συναρπαστικό όταν αφήνεται ελεύθερο.
Ακολούθησα λίγο ακόμη αυτή τη σκέψη.
Στα θηλυκά η σεξουαλική έκφραση περιορίζεται γιατί απειλεί τα συντηρητικά ιδεώδη γύρω από αυτά. Δεν έχουν το δικαίωμα για πόθους και αμφιβολίες. Θα πρέπει να είναι υπάκουα και να εξυπηρετούν τις διαθέσεις άλλων. Κι αν τολμούν να δρουν αυτοβούλως θα πρέπει να έρχονται αντιμέτωπα με τις συνέπειες των πράξεων τους. Τέτοιες τσούλες που είναι τα ήθελαν και τα έπαθαν. Θυμός ξανά.
Κάπου εκεί έπεσε στην αντίληψη μου ένα άρθρο από το 13ο τεύχος του Riposte. Αναφερόταν στην ακαδημαϊκό Katherine Angel και το βιβλίο της Tomorrow Sex Will Be Good Again: Women and Desire in the Age of Consent . Κάτι στο πνευματώδες της χαμόγελο με έκανε να νιώσω ότι υπάρχει μια ελπίδα να σκεφτούμε μια διέξοδο από όλο αυτό. Έφτιαξα μια κούπα καφέ και διάβασα τη συνέντευξη.
-Τα τελευταία χρόνια έχουν αναδειχθεί δύο βασικές προϋποθέσεις για καλό σεξ: η συναίνεση και η αυτογνωσία, αναφέρει. Ενδιαφέρον σκέφτομαι. Πού είναι δηλαδή το κακό με αυτά; Για να δούμε..
Η συναίνεση με την έννοια του ξεκάθαρου ναι ή όχι δε μπορεί να είναι τόσο καθοριστική όσο θα θέλαμε στα θέματα ίσης μεταχείρισης. Η γλώσσα δε μπορεί να εκφράσει τα πάντα, ειδικά για τις γυναίκες, στις οποίες δε δόθηκε η ευκαιρία να τη διαμορφώσουν σύμφωνα με τις ανάγκες και τα θέλω τους.
Σα να άρχισα να καταλαβαίνω που το πάει. Η συναίνεση είναι ένας τρόπος να συγουρευτούμε ότι η σεξουαλική πράξη μπορεί να προχωρήσει αλλά οι περισσότερες γυναίκες συναινούν κάτω από διαφορετικό πλαίσιο σε σχέση με τους άντρες. Βρίσκονται υπό έναν ενδόμυχο φόβο ότι ρισκάρουν. Να χαρακτηριστούν αρνητικά, να αντιμετωπίσουν κάποιου είδους βία, να μείνουν έγκυες. Αυτό χειροτερεύει από το γεγονός ότι μετά δε θα μπορεί να αποφασίσει ελεύθερα για την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, παρόλο που το δικό της σώμα είναι αυτό που θα βρεθεί υπό αυτήν τη συνθήκη. Τελικά μια γυναίκα ποτέ δε νιώθει αληθινά ελεύθερη να βιώσει απόλαυση…
Γιατί αλήθεια είναι τόσο δύσκολο για την κοινωνία μας να δεχτεί ότι μια γυναίκα μπορεί να θέλει να νιώσει ευχαρίστηση χωρίς να θέλει ταυτόχρονα να γίνει γονιός; Γιατί εξακολουθούμε να θέλουμε να τιμωρούμε τις γυναίκες επειδή είναι και σεξουαλικά όντα όπως όλα τα υπόλοιπα ζώα στον πλανήτη; Ας μην ξεχνάμε, συμπληρώνει εδώ η Katherine, τη μακριά ιστορία του να θεωρούμε πως οι (ετερόφυλες κυρίως) γυναίκες κάνουν σεξ με απώτερο σκοπό ανταλλάγματα. Λες και δεν υπάρχει ερωτικός πόθος, μόνο θέατρο για να κερδίσει η γυναίκα αυτό που πραγματικά επιθυμεί. Οπότε θα πρέπει να τις τιμωρούμε και να τις περιορίζουμε. Εξωφρενικό, μα τελικά συμβαίνει.
Σε τι θα μπορούσαμε να ελπίσουμε λοιπόν;
Νομίζω πως υπάρχει κάτι, πολύ σημαντικό.
Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε ότι οι γυναίκες ΠΑΡΟΛΑ αυτά εξακολουθούν να εκφράζουν τη σεξουαλικότητα τους, να βρίσκουν ευχαρίστηση, να προχωρούν μπροστά και πέρα από τα στερεότυπα. Αγώνίζονται και πιέζουν και απαιτούν αλλαγές. Ερευνώντας για αυτό το κείμενο μου έγινε ξεκάθαρη αυτή η εικόνα. Κι άρχισα να χαμογελώ.
Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να ανατραπούν εγκατεστημένες πεποιθήσεις αιώνων. Μπορώ να το καταλάβω καλύτερα τώρα. Οι άνθρωποι έχουν μια φοβία για το καινούριο, αυτό τροφοδοτείται απο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Νιώθουν περισσότερο ασφαλείς με αυτά που ξέρουν ήδη. Με αυτά που έχουν συνηθίσει. Κι εκείνοι που έχουν το προνόμιο δυσκολεύονται εξαιρετικά να το αναλογιστούν και να δείξουν την ενσυναίσθηση που χρειάζεται για να παραδεχτούν την ανισότητα που επικρατεί.
Το βλεπουμε κυριολεκτικά παντού. Αυτό που ξεκίνησε το καλοκαίρι στις Ηνωμένες Πολιτείες επέτρεψε να αναδειχθούν φωνές από τις σκοτεινότερες τρύπες και να φωνάξουν τις δηλητηριασμένες τους σκέψεις. Το είδαμε κι εδώ προσφάτως από έναν εκπρόσωπο του κλήρου να ισχυρίζεται με αυθάδεια ότι οι γυναίκες που βιάζονται μένουν έγκυες επειδή απολαμβάνουν την πράξη(!). Αυτοί είναι επικίνδυνοι άνθρωποι που ανήκουν στο σκοτεινό παρελθόν όπου ανατράφηκαν.
Πρέπει όμως να επιβιώσουμε. Οι θηλυκότητες πρέπει να επιβιώσουν. Κι αν ρωτάτε τη γνώμη μου, πρέπει όχι απλά να επιβιώσουν αλλά και να διαπρέψουν. Γι’ αυτό απαιτείται από εμάς να κάνουμε ότι μπορούμε για να διατηρήσουμε τα δικαιώματα που αναγνωρίστηκαν με τόσο κόπο και να πιέσουμε για περισσότερα. Μέχρι κάθε θηλυκότητα στον πλανήτη να έχει το δικαίωμα να ελέγχει το σώμα και τις επιλογές της. Μέχρι η ισότητα γίνει πραγματικότητα.
Η Maeve επέλεξε να είναι μόνη την ημέρα της έκτρωσης. Δίπλα της όμως στάθηκε ένας ευγενικός άντρας φίλος που αποφάσισε ότι θα είναι εκεί, δε θα την άφηνε αβοήθητη.Υποστήριξε την επιλογή της. Την υπερασπίστηκε κιόλας απέναντι σε διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν κατά της έκτρωσης έξω από την κλινική. Της πρόσφερε μια αγκαλιά στο τέλος και δε ζήτησε κάτι ως αντάλλαγμα…
Κάπου εκεί έξω ίσως και να υπάρχει ακόμα ελπίδα.
Μαμάς αφήγημα
Μόλις κάθησα να γράψω και στο ραδιόφωνο ακούγεται το Les Jours Tristes από το soundtrack του Amelie του Yann Tiersen. Τυχαίο;! Παρατάω τα μολύβια και το πληκτρολόγιο και βρίσκω το album. Έχω να το ακούσω από τότε. Από το βράδυ που επιστρέφαμε με τη νεογέννητη Νίκη μας από το μαιευτήριο. Εγώ στο πίσω κάθισμα με το κοιμισμένο μωράκι να χαζεύω τη φωτισμένη Αθήνα. Αφού το σπίτι μου είναι τόσο κοντά γιατί νιώθω ότι την αποχαιρετώ;
Οι μέρες που ακολούθησαν ήταν λίγο πολύ χαοτικές. Φυσικό είναι με διαβεβαίωναν όλοι. ‘Αφού τώρα η ζωή σου αλλάζει εντελώς’. Ανάμεσα όμως στις αντλίες θηλασμού και τις λερωμένες πάνες, στα λίγα λεπτά της μέρας που το μυαλό δεν ήταν θολωμένο, η φωνούλα μέσα σε αυτό ρωτούσε : θα ξαναγράψεις ε;
Δεν ανήκω στην κατηγορία των γυναικών που ανυπομονούσαν να κάνουν παιδάκι. Σύμφωνα με τις κοινωνικές συμβάσεις και άργησα - ήμουν δεσποινίς ετών 39 (!) - και ήμουν τυχερή καθώς συνέβη άκοπα χωρίς προβλήματα. Μια τύχη που τότε δεν είχα τη διαύγεια να αναγνωρίσω γιατί η έλλειψη χρόνου και ύπνου με είχαν αποδυναμώσει εντελώς. Βλέπετε μόλις είχα τελειώσει το μεταπτυχιακό μου πάνω στη μόδα και εκκρεμούσε η παράδοση της ερευνητικής εργασίας και η δημιουργία του fasfem.com, μέρη ενός ονείρου ζωής για μένα. Η σκέψη και μόνο ότι θα έπρεπε να τα παρατήσω με διέλυε. ‘Μόδα και πολιτισμός μέσα από μια φεμινιστική ματιά…΄ πώς συνταιριάζονται άραγε αυτά με το ατελείωτο γκουγκλάρισμα για το πώς να πετύχει ο θηλασμός και παράλληλη επιστροφή στη δουλειά στις είκοσι μέρες μετά τη γέννα; Γιατί ξέρετε πολύ καλά όσες ασχολείστε με ελεύθερο επάγγελμα ότι δεν υπάρχει ούτε καν υπόνοια για πληρωμένες άδειες κυήσεως και λοχείας σε αυτό…
Έρχεται στο μυαλό μου μια παλιότερη παραδοχή της Marina Abramovic πώς αποφάσισε στη ζωή της να κάνει τρεις εκτρώσεις γιατί πίστευε ότι το να έχει παιδιά θα ήταν καταστροφή για το έργο και την καλλιτεχνική της πορεία. Εδώ φτάσαμε λοιπόν. Έχουμε φτιάξει έναν κόσμο όπου οι γυναίκες έχουν κατακτήσει τόσα δικαιώματα και αναγνωρίσεις μετά από δεκαετίες φεμινισμού και ταυτόχρονα οι ίδιες αυτές γυναίκες διακτινίζονται πίσω στη δεκαετία του 50 μόλις γίνουν μητέρες. Έρχονται αντιμέτωπες με διλήμματα και περιορισμούς που κανένας άνδρας, πολλές φορές και καμία άτεκνη γυναίκα δε θα βιώσουν στην πορεία της ζωής τους. Είναι ακριβώς αυτό που περιγράφει η ακαδημαϊκός και δημιουργός του όρου “matricentric feminism” Andrea O’Reilly όταν αναφέρει ότι η φεμινιστική θεωρία έχει κενά όσον αφορά τη μητρότητα παρόλο που “ οι γυναίκες έχουν καταπιεστεί από την πατριαρχία και ως γυναίκες και ως μητέρες”. Βεβαίως αναφέρεται σε όλες τις μητέρες, βιολογικές και μη, για τις οποίες η μητρότητα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή τους.
Και τώρα έρχεται στο μυαλό μου η εγκυμονούσα Slick Woods να περπατά στην πασαρέλα της επίδειξης της Rihanna Savage x Fenty NYFW το Σεπτέμβρη του 2018. Ένα πλάσμα που ακτινοβολούσε καθώς λίγες ώρες μετά την επίδειξη γέννησε το υγιέστατο παιδάκι της. Ακτινοβολούσε δημιουργικότητα και δύναμη. Και δήλωσε “ότι μπορεί να κάνει ότι θέλει”. Φυσικά και μπορεί, εδώ μόλις παρέδωσε έναν ολόκληρο νέο άνθρωπο στον κόσμο.
Οι γυναίκες - σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της συμπεριφορικής νευρoεπιστήμης - ως μητέρες αναπτύσσουν απίστευτη προσαρμοστικότητα και σκέψη έξω από τα καθιερωμένα. Βρίσκονται στο απόγειο της δημιουργικότητάς τους, οι αισθήσεις τους έχουν οξυνθεί, η ενσυναίσθηση κορυφώνεται. Και αντί να επωφεληθούμε ως κοινωνία από όλα αυτά παρέχοντας υποστήριξη και δομές, εμείς τις υποβιβάζουμε σε ατελείωτο παιχνίδι ρόλων. Τις αναγκάζουμε να χωρέσουν σε καλούπια, να απαρνούνται πτυχές του εαυτού τους, να γεμίζουν τύψεις. Να προσπαθούν να ανταποκριθούν σε στερεότυπα μηδενικής ανοχής της όποιας διαφορετικότητάς τους. Για να γίνουν ‘καλές’ μαμάδες.
Τελικά με μικρή καθυστέρηση και μεγάλη βοήθεια από τους αγαπημένους μου η εργασία μου παραδόθηκε. Με ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση και τύψεις για το χρόνο που κλέβω από την κόρη μου το fasfem.com ανέβηκε. Συνειδητοποίησα ότι όταν επιτρέπω σε αυτά που πηγάζουν από μέσα μου να εκφραστούν και δημιουργώ είμαι καλύτερη μητέρα. Και ως μητέρα είμαι πιο δημιουργική και αποτελεσματική στη δουλειά μου. Κάνω καλύτερη διαχείριση του χρόνου μου γιατί τώρα ξέρω, ο χρόνος αυτός είναι ότι έχω. Απολαμβάνω να επιστρέφω στην οικογένεια μου μετά και να χαμογελώ. Ένα χαμόγελο που κόντεψα να χάσω. Δεσμεύτηκα λοιπόν να μιλάω για αυτά γιατί ξέρω ότι κάποιος πρέπει να ξεκινάει πάντα αυτές τις συζητήσεις για να πάμε παρακάτω.
Ο δίσκος μόλις τελειώσε. Υπέροχη μουσική του Yann Tiersen! Σε ένα φανταστικό sequel του Amelie, η ηρωίδα θα μπορούσε να γίνει μαμά. Είναι δυνατό να σταματούσε να είναι αυτό το ονειροπόλο πλάσμα που πρόσφερε τη χαρά απλόχερα, να έχανε την ταυτότητά της επειδή είχε να φροντίσει ένα μωρό; Αναρωτιέμαι…
Πηγές:
Το άρθρο αυτό δημιουργήθηκε για το περιοδικό ELLE, τεύχος Μαρτίου 2021, στο πλαίσιο του αφιερώματος “Φωνές Γυναικών”.
Φωτογραφία του πίνακα “Radiant Milk” από την Hein Koh.
"Θέλω μια σύζυγο"
Ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων γνωστών ως σύζυγοι. Είμαι σύζυγος και, όχι απαραιτήτως τυχαία, είμαι μια μητέρα.
Όχι πολύ καιρό πριν ένας φίλος μου εμφανίστηκε. Ήταν πρόσφατα χωρισμένος και είχε ένα παιδί το οποίο, φυσικά, ζει με την πρώην σύζυγό του. Προφανώς ψάχνει για μια νέα σύζυγο. Καθώς τον σκεφτόμουν χθες ενώ σιδέρωνα συνειδητοποίησα πως κι εγώ θα ήθελα να έχω μια σύζυγο. Γιατί αυτό;
Θα ήθελα να επιστρέψω στη σχολή ώστε να γίνω οικονομικά ανεξάρτητη, να στηρίζω τον εαυτό μου και όσους εξαρτώνται οικονομικά από εμένα. Θέλω μια σύζυγο που θα δουλεύει και θα στέλνει εμένα στη σχολή. Κι ενώ θα είμαι στη σχολή θέλω η σύζυγός μου να φροντίζει τα παιδιά μου. Να προγραμματίζει τα ραντεβού τους στο γιατρό και τον οδοντίατρο και τα δικά μου επίσης. Θέλω μια σύζυγο που να πλένει τα ρούχα των παιδιών μου και να τα επιδιορθώνει. Θέλω μια σύζυγο που να φροντίζει καλά τα παιδιά μου, που κανονίζει τη μόρφωσή τους, σιγουρεύει το να έχουν ικανοποιητική κοινωνική ζωή με τους φίλους τους, που τα πηγαίνει στο πάρκο και το ζωολογικό κήπο. Θέλω μια σύζυγο που να φροντίζει τα παιδιά μου όταν αρρωσταίνουν, που να κανονίζει να βρίσκεται εκεί όταν τη χρειάζονται γιατί, φυσικά, εγώ δε μπορώ να λείπω από τα μαθήματά μου. Η σύζυγός μου πρέπει να κανονίσει να μπορεί να λείπει από τη δουλειά αλλά να μη χάσει και τη δουλειά. Αυτό μπορεί να επιφέρει κάποιες μειώσεις στο εισόδημά της αλλά νομίζω ότι αυτό μπορώ να το αντέξω. Δε χρειάζεται να πω ότι η σύζυγός μου θα πρέπει να κανονίζει και να πληρώνει τη φροντίδα των παιδιών ενώ αυτή θα δουλεύει.
Θέλω η σύζυγός μου να ικανοποιεί και τις φυσικές μου ανάγκες. Να διατηρεί το σπίτι καθαρό. Θέλω μια σύζυγο που θα μαζεύει αυτά που πετάω. Θέλω μια σύζυγο που θα κρατάει τα ρούχα μου καθαρά, σιδερωμένα, επιδιορθωμένα, που θα τα αντικαθιστά όταν χρειάζεται και θα φροντίζει τα προσωπικά μου αντικείμενα να βρίσκονται στη θέση τους για να τα βρίσκω τη στιγμή που τα χρειάζομαι. Θέλω μια σύζυγο που να μαγειρεύει γεύματα, να είναι καλή μαγείρισσα. Θέλω μια σύζυγο που να οργανώνει το μενού,να ψωνίζει τα τρόφιμα και μετά να μαγειρεύει τα γεύματα, να τα σερβίρει με ωραίο τρόπο και μετά να κάνει το καθάρισμα ενώ εγώ θα μελετώ. Θέλω μια σύζυγο που θα με φροντίζει όταν αρρωσταίνω και θα συναισθάνεται τον πόνο και την απώλεια χρόνου από το διάβασμά μου. Θέλω μια σύζυγο να παίρνω μαζί μου όταν η οικογένειά μας πηγαίνει διακοπές ώστε κάποιος να φροντίζει εμένα και τα παιδιά μου όταν χρειάζομαι ξεκούραση και αλλαγή σκηνικού.
Θέλω μία σύζυγο που δε θα με ζαλίζει με παράπονα για τα καθήκοντα μιας συζύγου. Αλλά θέλω μια σύζυγο που θα με ακούει όταν θέλω να εξηγήσω ένα δύσκολο σημείο στο μάθημά μου. Θέλω μια σύζυγο που να δακτυλογραφεί τις εργασίες μου αφού τις έχω γράψει.
Θέλω μια σύζυγο που να φροντίζει τις λεπτομέρειες της κοινωνικής μου ζωής. Όταν η σύζυγός μου κι εγώ είμαστε καλεσμένοι σε φίλους, θέλω μια σύζυγο που να κανονίζει για το μπέιμπι σίτινγκ. Όταν γνωρίζω κόσμο στη σχολή μου που συμπαθώ και θέλω να διασκεδάσω, θέλω μια σύζυγο που θα καθαρίσει το σπίτι, θα προετοιμάσει ένα εξαιρετικό γεύμα, θα σερβίρει εμένα και τους φίλους μου, και δε θα με διακόπτει όταν μιλάω για πράγματα που ενδιαφέρουν εμένα και αυτούς. Θέλω μια σύζυγο που να έχει κανονίσει τα παιδιά να έχουν φάει και ετοιμαστεί για ύπνο πριν οι καλεσμένοι μου φθάσουν ώστε τα παιδιά να μη μας ενοχλούν.
Και θέλω μια σύζυγο που να γνωρίζει ότι κάποιες φορές χρειάζομαι μια βραδιά έξω μόνη μου.Θέλω μια σύζυγο που να ανταποκρίνεται στις σεξουαλικές μου ανάγκες, μια σύζυγο που να κάνει παθιασμένα έρωτα όταν έχω διάθεση, που να εξασφαλίζει να μένω ικανοποιημένη. Και, φυσικά, θέλω μια σύζυγο που δε θα απαιτεί σεξουαλικό ενδιαφέρον όταν εγώ δεν έχω όρεξη. Θέλω μια σύζυγο που να υποθέτει ότι εκείνη είναι απόλυτα υπεύθυνη για αντισύλληψη γιατί δε θέλω άλλα παιδιά. Θέλω μια σύζυγο που θα μένει πιστή σεξουαλικά σε μένα ώστε να μην απασχολώ το μυαλό μου με ζήλιες. Και θέλω μια σύζυγο που θα καταλαβαίνει ότι οι δικές μου σεξουαλικές ανάγκες περιλαμβάνουν πολλά παραπάνω από αυστηρή προσήλωση στη μονογαμία. Πρέπει άλλωστε να μπορώ να αλληλεπιδράσω με ανθρώπους όσο πιο ολοκληρωμένα γίνεται!
Αν, για κάποιο λόγο, βρω κάποιο άλλο άτομο πιο κατάλληλο για σύζυγο σε σχέση με τη σύζυγο που ήδη έχω, θέλω την ελευθερία να μπορώ να αντικαταστήσω την ήδη υπάρχουσα σύζυγο με μια άλλη. Φυσικά θα θέλω μια νέα ζωή. Η σύζυγός μου θα πάρει τα παιδιά και θα είναι απόλυτα υπεύθυνη για αυτά ώστε εγώ να ζω ελεύθερη.
Όταν τελειώσω τη σχολή και βρω δουλειά, θέλω η σύζυγός μου να παραιτηθεί και να παραμείνει στο σπίτι ώστε να εκπληρώνει απερίσπαστη πια τα καθήκοντά της ως σύζυγος.
Θεέ μου,ποιος δε θα ήθελε μια σύζυγο;
Ένα φεμινιστικό μανιφέστο των 70s
Το παραπάνω κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε το 1971 στο περιοδικό Ms. που ιδρύθηκε από την Gloria Steinem και την Dorothy Pitman Hughes
Η Judy Brady Syfers έχει ευφυέστατα σκιαγραφήσει σε αυτό το μονοσέλιδο την εργασία που λαμβάνει χώρα στο σπίτι επιπλέον της δουλειάς εκτός σπιτιού. Μια εργασία που κυρίως εκτελούν οι γυναίκες μέχρι και τις μέρες μας…
*Απολύμανση
Προσπαθούσα τις προάλλες να δοκιμάσω το διαλογισμό. Μου φάνηκε ως κάτι λογικό να κάνω σε αυτήν την παράλογη περίοδο. Μπήκα σε ένα γκρουπ διαλογισμού που οργανώνει η Marije- ένα από τα αγαπημένα μου πλάσματα σε αυτόν τον κόσμο.Ήταν μια ζωντανή συνεδρία υπό την καθοδήγησή της. Όταν μας ζήτησε να γράψουμε τι θα μας έκανε απίστευτα ικανοποιημένους, εγώ άρχισα να περιγράφω στο χαρτί με την παραμικρή λεπτομέρεια πώς θα ήταν μια μέρα μου στο στούντιο του fasfem. Είδα τα χρώματα, μύρισα την ατμόσφαιρα, ένιωσα σα στο σπίτι μου. Η Μarije εντυπωσιάστηκε από τη ζωντάνια αυτής της αναπαράστασης. Εντυπωσιάστηκα κι εγώ.
Βλέπετε μέσα, βαθιά στον πυρήνα μας κρύβονται οι αλήθειες μας. Οι πιο αληθινές αλήθειες μας. Αυτές που ουδεμία σχέση έχουν με τις προσδοκίες των άλλων από εμάς. Και τώρα που περνάμε περισσότερο χρόνο με τον εαυτό μας από ποτέ, αυτές οι αλήθειες βρίσκουν τη ρωγμή για να αναδυθούν.
Η εποχή μας είναι απίστευτα δύσκολη. Πέρα από κάθε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Γιατί τα σενάρια έχουν το συγγραφέα τους που γνωρίζει το τέλος. Στην περίπτωση της ιστορίας της πανδημίας του COVIT-19 δεν υπάρχει - όσο κι αν προσπαθούν οι θεωρίες συνωμοσίας να μας πείσουν για το αντίθετο - δημιουργός να μας αποκαλύψει το τέλος. Ό,τι υπάρχει είναι τα γεγονότα.
Είναι γεγονός λοιπόν ότι οι άνθρωποι μολύνονται ραγδαία. Ότι ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται διαρκώς.Ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη να εφαρμοστεί η κοινωνική απομόνωση. Ότι οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς και οι φτωχοί αυτού του κόσμου βρίσκονται σε τεράστιο κίνδυνο. Ότι η ενδοοικογενειακή βία ενισχύεται.
Είναι όμως γεγονός και ότι επιστήμονες σε όλον τον κόσμο εργάζονται ακούραστα για να αντιμετωπιστεί η πανδημία. Ότι εταιρίες ρούχων-από κολοσσούς μέχρι μικρές επιχειρήσεις-φτιάχνουν και δωρίζουν ιατρικές μάσκες. Ότι άρχισαν οι γείτονές μας να μας ρωτούν αν χρειαζόμαστε κάτι. Αρχίσαμε κι εμείς να τους ρωτάμε. Ότι η φύση γύρω μας αναπνέει, ακούγεται ακόμα και στις μεγάλες πόλεις, καθαρίζει. Εννοώ γίνεται πεντακάθαρη. Σαν τα χέρια μας κάθε φορά που τα πλένουμε όπως πρέπει.
Απολυμαίνεται.
Σα να προσπαθούσα να εξορκίσω τις θεωρίες συνομωσίας, σκέφτηκα λοιπόν μια δική μου θεωρία. Ίσως είναι η εποχή για ξεκαθάρισμα. Για τακτοποίηση. Μη με παρεξηγείτε. Δε θα σας φορτώσω με συμβουλές για παραγωγικότητα και αυτοβελτίωση. Αυτά σε τέτοιους καιρούς τα αισθάνομαι επιπόλαια. Και μάταια. Αυτό που εννοώ είναι πως έχει έρθει η ώρα για την ανθρωπότητα να ανακτήσει...την ανθρωπιά της. Έχουμε χάσει τόσα πολλά στην πορεία. Λατρεύουμε την κενότητα και τη ματαιοδοξία σε κάποιους ανθρώπους. Περιθωριοποιούμε κάποιους άλλους. Επιμένουμε στην πατριαρχία και όλα της τα εκτρώματα. Υπερκαταναλώνουμε και εκμεταλλευόμαστε το περιβάλλον εκτός βιωσιμότητας. Εξακολουθούμε να δημιουργούμε πολέμους. Το σύστημά μας είναι σάπιο και τρέφεται από τις σάπιες σάρκες του. Πρέπει να αλλάξει.
Να απολυμανθεί.
Όπως πρέπει και ο εαυτός μας. Δε μπορούμε να καθαρίσουμε τα έξω ενώ μέσα μας παραμένουμε μολυσμένοι. Γι αυτό ας πάρουμε το χρόνο να σκεφτούμε. Τι βαραίνει περισσότερο στη ζυγαριά της ψυχής μας; Πώς μας κάνει αυτό να αισθανόμαστε; Τι μας έχει προσφέρει ή στερήσει τελικά ο τρόπος ζωής μας; Όλα είναι μέσα μας. Οι άνθρωποι που λατρεύουμε, αυτοί που μας εξυψώνουν, τα μέρη που θέλουμε να ζήσουμε, οι αξίες μας, τα συναισθήματά μας, η ηθική μας, αυτά που θέλουμε να δημιουργήσουμε, να προσφέρουμε. Η ζωή που αξίζει να ζούμε. Αναβλύζει. Τόσο καθαρή. Αρκεί να την αφήσουμε να αναδυθεί. Να ξεφορτωθούμε ότι περιττό.
Να απολυμανθούμε.